Barmağınızı isti sobaya vursanız, incidəcəyini bilirsiniz.
Lakin əvvəlcədən özünü ağrının o qədər də pis olmayacağına
inandırsanız, o qədər də əziyyət çəkməyəcəksiniz. Yeni bir araşdırmaya görə beyninizin şiddətli ağrılara reaksiya verən hissəsi,
eyni zamanda ağrının gəlməzdən əvvəl necə hiss etdircəyini gözləyən
hissəsidir.
Beyninizin işləmə formasına görə, əvvəlcədən zədələnmənin
nə qədər ağrılı olduğunu fikirləşmək əsl zərər zaman nə hiss
etdiyinizə təsir edə bilər.
Tədqiqat üçün, Winston-Salem N.C.-nin Wake Forest Tibb
Universitetinin araşdırmaçıları, 24 yaşdan 46 yaşa qədər olan 10 könüllü ilə işləyiblər.
Hər könüllü, aşağı sağ ayağına 20 saniyə uzunluğunda istilik verəcək bir
cihaz geyinmişdi. İstilik ayaqda yüngül, orta və güclü ağrı yaradacaq üç səviyyədə idi,
lakin heç biri dərini yandıracaq və ya zədələyəcək dərəcədə deyildi.
Təlim zamanı könüllülər, ton və istilik nəbzinin
arasındakı vaxt uzunluğunu nəbzin intensivliyi ilə əlaqələndirməyi öyrəndi.
7 saniyəlik bir aralıq
istinin mülayim olacağını göstərirdi. 15 saniyəlik bir aralıq istinin orta dərəcədə ağrı verəcəyini göstərdi. 30 saniyəlik bir geriləmə isə ağrının şiddətli olacağını göstərdi. Bir-iki gün sonra əsl təcrübə başladı. Beyindəki qan axınını ölçən bir skanerə qoşularaq könüllülər 30 istilik nəbzi sınaqlarından keçdilər. Zamanın üçdə bir hissəsi elm adamları siqnalları elə dəyişdirdi ki, iştirakçılar müəyyən bir vaxt aralığını gözləməyi öyrəndiklərindən fərqli bir səviyyədə ağrı aldılar.
Bu beyin taramasındakı sarı nöqtələr, könüllülərdə ağrılı bir istilik nəbzini
gözləyərkən aktiv olan sahələri göstərir. O hissələrin əksəriyyəti həm də əsl
ağrıya cavab olaraq ortaya çıxır.
Tədqiqatçılar, beynin öyrənmə, yaddaş, duyğu
və toxunma ilə əlaqəli hissələrinin, könüllülərin daha yüksək ağrılar
gözlədikləri zaman daha aktiv olduqlarını tapdılar.
Bunlar, əsasən, iştirakçıların həqiqətən ağrı hiss
etdiklərində aktivləşən sahələr idi. Maraqlıdır ki, könüllülər yüngül və ya
orta dərəcədə ağrılar gözlədikləri, lakin yerinə şiddətli ağrı
aldıqları zaman həmin ağrını, şiddətli ağrını gözləyib alandan 28 faiz daha az
hiss etdiklərini bildirdilər. Bu hekayələrdəki rahatlama, sanki morfin kimi
güclü ağrı kəsici bir dərmanı qəbul eləyiblərmiş kimi idi.
Digər tərəfdən könüllülər çox gözlədiklərindən daha az
ağrı aldıqda, daha çox ağrı hiss etmədilər.
Yeni
araşdırma ağrının həm fiziki, həm də psixoloji elementlərə sahib olduğunu vurğulayır. Ağrının düşüncə və beyində necə işlədiyini başa düşmək,
həkimlərə, insanlara ağrılı tibbi müalicələrin öhdəsindən gəlməyə kömək
üçün vasitələr verə bilər. Və növbəti peyvəndləriniz
ağrısız ola bilər.