Astmaya hücum

Astma xəstəsi olan uşaqların artıq fəaliyyətlərini məhdudlaşdırmaq məcburiyyətində deyillər.

Bir dəqiqə, normal nəfəs alırsınız. O biri dəqiqədə öskürür, nəfəs ala bilmir və hava üçün çırpınırsız. Bəlkə bir pişiyi sığalladıqdan sonra başladı. Və ya xoş bir yaz günündə futbol topu üçün qaçarkən baş verdi.

Bu vəziyyətlər sizə tanışdırsa, astma adlanan ağciyər xəstəliyi olanlar arasında ola bilərsiniz.

Denverdəki Milli Yəhudi Tibb və Tədqiqat Mərkəzində uşaqlarda astma və allergiya tədqiqatçısı olan Andy Liu, "Uşaqlarda bu hal çox yaygındır" dedi. Və deyir ki, astma getdikcə daha çox yayılır.

1980-1996 illəri arasında ABŞ-da astma diaqnozlarının sayı iki qat artdı. Xəstəliklərin Nəzarəti və Qabağının alınması mərkəzindən məlumatına görə, bu gün 20 milyondan çox yetkin və 9 milyona yaxın uşaq astma xəstəliyindən əziyyət çəkir. Liu deyir: "Mən uşaq olanda sinifimizdə bir-iki uşaqda var idi, indi isə bir sinifdə beş-altı uşaqda olur."

Niyə artdığı dəqiq olmasa da, elm adamları əlaqələri axtarır və izahatlar verməyə çalışırlar. Xəstəlik üçün yeni müəlicələr axtarılır. Və müalicə metodları həddən artıq inkişaf edib.

Liu deyir: "Biz əvvəllər astmalı uşaqları məhdud qabiliyyyətli sayırdıq. Son 15 ildə bu dəyişdi. İnanırıq ki, əksər uşaqlar [astma xəstəliyi olan] normal həyat yaşaya bilərlər. "

Ağciyər keçidləri

Sinənizin içərisində ağciyərləriniz boş budaqları olan bir ağac kimidir. Bu budaqlar hava yolu kimi xidmət edir. Nəfəs alanda hava bu budaqlardan keçir. Daha sonra ağciyərlərin nazik astarından keçir və qan dövranına oksigen verir.

Astma krizi zamanı selik deyilən, sürüşkən bir maddə ağciyər keçidlərini bağlayır, şişkinlik yaranır və ağciyər əzələləri hava yollarını sıxır. Nəfəsalmaq çətinləşir.

Bu cür epizodlar birdən olmur. Sam Arbes, astma xəstəliyi olan insanların ən az yarısında krizə səbəb ola biləcək allergiyaya sahib olduğunu söylədi. O, Tədqiqat Üçbucağı Parkındakı Ətraf Mühitin Sağlamlığı Elmləri Milli İnstitutunda bir epidemioloqdur. 

Bdəninizi infeksiya və xəstəliklərdən qoruyan immunitet sisteminiz pişik tüklərinə, kifə, polenlərə, tozlara və ya digər xarici maddələrə həddindən artıq reaksiya verəndə allergiya yaranır. Belə maddələrə allergen deyilir.

Bəzi insanlar müəyyən allergenlərə məruz qaldıqda sadəcə asqırır və burunlarını çəkirlər. Astma xəstəliyi olan insanlarda isə daha güclü reaksiya baş verir. Bəzi hallarda xəstəxanaya getməli olurlar.

Allergenlərdə artımının astmanın artmasına səbəb olub olmadığını anlamaq üçün Arbes və həmkarları bu yaxınlarda Birləşmiş Ştatlarındakı 831 evdən toz toplayıblar.

Arbes deyir: "Biz nümunə götürdüyümüz hər evdə, hətta pişik və iti olmayan evlərdə də pişik və itə aid allergen tapdıq" dedi. "Bir çox evlərdə səviyyə insanlarda allergiya və astma yarada biləcək qədər çox idi."

Çirkləndirici səbəblər

Məsələ Fluffy və Fidonun saçlarından daha böyükdür. Alimlər bilirlər ki, bəzi astmalı insanların allergiya ilə əlaqəsi yoxdur. Məşq, siqaret tüstüsü, ətirlər və yemək qoxuları da astmaya səbəb ola bilir.

Arbes deyir ki, alimlər allergiyanın astma xəstəliyini daha da pisləşdirdiyinə əmindirlər. O əlavə edir ki, "lakin astmanı ilk növbədə allergenlərə məruz qalmağın olub-olmadığını bilmirik."

Elm adamları niyə yalnız müəyyən insanların astma olduqlarını tapmaq üçün, insanların evdə məruz qaldıqları allergen növləri və onlarda olan allergenlər haqqında məlumat toplayırlar. İş, Milli Sağlamlıq və Qidalanma İmtahan Sorğusu (NHANES) adlı böyük, uzunmüddətli tədqiqatın bir hissəsidir.

Tədqiqat hələ qurtarmayıb, lakin elm adamları bəzi əlaqələri artıq müəyyənləşdiriblər. Fermada yaşayan uşaqlar, şəhərdəki uşaqlara nisbətən daha az astma xəstəliyinə tutulurlar. Bağçada olan uşaqlar evdə qalan uşaqlara nisbətən daha az astma xəstəliyinə tutulurlar. Böyük qardaş və bacıları olan uşaqlarda tək böyüyən uşaqlara nisbətən daha az astma xəstəliyi var.

Bu cərəyanlara əsaslanaraq, "gigiyena hipotezi" adlı bir nəzəriyyə ortaya çıxır. Fikir budur ki, bu günkü uşaqlar valideynlərindən daha az bakteriya növləri ilə qarşılaşırlar. Bunun səbəbi içəridə daha çox vaxt keçirmələri, daha çox antibakterial sabun istifadə etməsi və daha çox antibiotik dərman qəbul etməsidir.

Nəticədə, onların infeksiyaya qarşı mübarizə aparan immunitet sistemləri yetəri qədər şey edə bilmir, Arbes deyir. Allergiya ilə əlaqəli olan hissələr üstünlük edir.

"İmmunitet sistemi patogen və ya bakteriya ilə mübarizə aparmaqdansa, allergenlərə yüklənir, deyir.

Daha yaxşı qulluq

Astmaya nəyin səbəb olduğunu tapmaq, tədqiqatçılara bunun qarşısını almağa kömək edə bilər. Axırda bir çarə tapmağı ümid edirlər. Ona qədər həkimlər vəziyyəti idarə etməyin üzərində işləyirlər. Və o işdə çox yaxşılaşıblar, Liu deyir.

Astmaya səbəb olan şeyləri təyin etmək və qarşısını almaq yaxşı bir profilaktik strategiyadır. Dərmanlar xəstəliyi idarə etməyə kömək edə bilər. İnhalerlərdən alınan bu dərmanlar ağciyər əzələlərini boşaldır və dərhal rahatlama gətirir.

Bundan əlavə, insanın nəfəsini yoxlayaraq astma diaqnozu verə biləcək yeni bir sınaq üzərində çalışılır. Test daha erkən diaqnozlara və daha yaxşı qayğıya səbəb ola bilər.

"Bir çox uşaq astma səbəbiylə fəaliyyətlərini məhdudlaşdırır" Liu deyir. "Bu belə olmaq məcburiyyətində deyil."

"Əgər astmanız varsa, həyatınız normal olmalıdır" deyə əlavə edir. "Minimum simptomlarınız olmalıdır. İstədiyiniz idman növünü seçməyi və istədiyiniz səviyyədə oynamağı bacarmalısınız. " Şübhəniz var? Pittsburgh Steelers-in futbolçusu Jerom "The Bus" Bettis-ə baxın. Astma, onu böyük bir idmançı olmağına mane olmadı.