Vergi ödənişlərinin minimallaşdırılması və vergi planlaşdırılması istənilən
şirkət üçün daha aktual mövzulardır.
Onlar arasındakı əsas fərqlər bu cürdür:
1. Vergilərin minimallaşdırılması əksər
hallarda vergilərin ödənilməsindən
yayınmanın bu və ya digər sxemini nəzərdə tutur və mahiyyət etibarilə hüquq
pozuntusu hesab olunur.
2. Vergi
planlaşdırması — mühasibat uçotu və ya biznes metodlarının modifikasiyası və ya təshihi ilə bağlı
vergi bazasını azaltmağa icazə verən hüquqi vasitədir.
Bu, iki fəaliyyətlər arasındakı həddlər həddən artıq
nazikdir, bəzən isə sadəcə olaraq xəyaldır. Vergilərin ödənilməsindən yayınmağa
gətirib çıxaran əsas səhv müstəsna olaraq qanuna formal olaraq riayət
olunmasıdır. Şirkətin hüquqşünasları və mühasibləri əksər hallarda hətta öz
sahəsində yaxşı mütəxəssislər olmaqla müstəsna olaraq qüvvədə olan qanunvericiliyin
əsasında öz fəaliyyətini həyata keçirir. Vergilərin minimallaşdırılmasının bu
və ya digər sxeminin idarə olunması ilə bağlı təklifin verilməsi zamanı Mülki
və Vergi Məcəllələrinin normalarını rəhbər tuturlar. Bu isə köklü olaraq düzgün
deyildir.
İstənilən fəaliyyət bu məsələ ilə bağlı müxtəlif
regionların məhkəmə təcrübəsini nəzərə almaqla səlahiyyətli vergi məsləhətçi
tərəfindən ətraflı şəkildə təhlil olunmalıdır.
Vergi mübahisələrinin mənbələr
Hüquqşünaslar və mühasiblər tərəfindən dəqiq və ardıcıl fəaliyyətin zəruri olduğu vəziyyətlərə rast gəlinir: Məzmunun forma üzərindəki priotiteti. Buna müvafiq olaraq vergi orqanları sövdələşmələri və onun vergi nəticələrini müqavilədə yazılan kimi deyil, maliyyə münasibətlərinin faktiki məzmununa görə qiymətləndirirlər. Vergi orqanları hətta məhkəmədə bu sövdələşmənin boşluğunu sübuta yetirir, və onlar sadəcə olaraq vergi sanksiyalarının bütün spekterini tətbiq edir və siz nəticələri mübahisələndirməlidirlər.
Bu zaman sövdələşmənin formal tərəfini sübuta
yetirməli (Mülki məcəlləsi qadağan etmir və sairə və sairə), lakin müqavilədə
işarə olunan sövdələşmə də faktiki olaraq yerinə yetirilmiş hesab olunmalıdır.
11 - Xərclərin
iqtisadi baxımdan əsaslandırılması. Vergi orqanları əksər hallarda bir
sıra sövdələşmələrdən yaranan itkiləri çıxmaqla gəlir vergisinin ödənilməsindən
bu cür xərcləri istisna edirlər. Çoxlu sayda digər nümunələr mövcuddur. Yalnız
xərclərə qarşı formal yanaşmanı istisna etməklə bu cür fəaliyyətin qeyri –
qanuniliyini sübüt etmək və onun həyata keçirilməsini təsdiq etmək mümkündür.
22 - Şüurlu
qayğı. Əgər sizin şirkət, eləcə
də, şirkətin digər əməkdaşları və ya lideri əsasən bir
günlük – şirkətlər və ya vergi bəyannamələri təqdim etməyən və vergiləri
ödəməyən şirkətlər ilə işləyirlərsə (bu böhran zamanı xüsusilə aktualdır), o
zaman bu cür əməliyyatlardan (xərclər, ƏDV ödənilməsi) mənfəətin əldə
olunmasını qeyri – qanuni hesab etmək mümkündür. Belə olan vəziyyətdə vergi
orqanlarının fəaliyyətini yalnız məhkəmə təhqiqatına ətraflı şəkildə
hazırlanmaqla və vergi yoxlamasının gedişatında savadlı fəaliyyəti həyata
keçirməklə mübahisələndirmək mümkündür.
33 - Biznes-məqsədlər. Əgər vergilərin ixtisara salınmasından savayı,
heç kim iqtisadi mənfəət verimirsə, o zaman müəyyən vergi güzəştləri verən
sövdələşmənin məhkəmə və vergi orqanları tərəfindən nəzərdən keçirilməsi zamanı
əməliyyatın etibarsız olduğunu nəzərə almaq lazımdır. Belə olan halda şirkət
tərəfindən daha formal yanaşma ifadə olunmuşdur. Sövdələşmədən əldə olunan
iqtisadi mənfəəti sübuta yetirmək üçün məhkəmə təhqiqatının mərhələsində zəhmət
çəkmək lazımdır.
44 - Vergi
sanksiyasından yayınmaq üçün şirkət bazar qiymətləri ilə və birbaşa yaxınlıqda
olan müstəqil podratçılar ilə sövdələşmə bağlamalıdır. Belə olan halda
podratçı nəinki sövdələşmənin kontragentinin seçimini əsaslandırlmalı, eləcə
də, bilavasitə istehsalçı və ya tədarükçü ilə işdən imtina səbəbini
əsaslandırmalıdır.
55 - Vergi
orqanları müəssisənin təsərrüffat fəaliyyətinin bütün sxemini nəzərdən keçirə
bilərlər, eləcə də, fiktiv və nominal bölmələrdən yan keçərək birbaşa
vergi iradlarının təcrübəsi yaxşı məlumdur.
Vergi planlaşdırmasının vacibliyi
Heç kim üçün sirr deyil ki, bu gün biznesi həyata
keçirən istənilən şirkət üçün vergi qoyuluşunun çox sərt məhdudiyyətləri
qoyulmuşdur. Nəticədə vergilər əsas gəliri əhəmiyyətli şəkildə ixtisara salır.
Təşkilatların mütəmadi olaraq məruz qaldığı vergilərin
yoxlanılması ödənişdən yayınma faktını təyin edə bilər. Belə olan halda vergi
məcəlləsinin pozulmasına görə nəzarət orqanının nümayəndələri nəinki vergilərin
minimallaşdırılmasının düzgünlüyünü şübhə altına ala bilər, eləcə də, daha
yüksək cərimələr təyin edə bilərlər.
Lakin bütün bunlara baxmayaraq, vergi yoxlamalarının
aparılması zamanı təftiş strukturları regionda biznesin aparılması
xüsusiyyətini nəzərə almaqla standart qanunvericilik aktlarını rəhbər tuturlar.
O cəmiyyətdə verginin hesablanması zamanı böyük əhəmiyyətə malik olur.
Beləliklə, belə olan halda vergi yoxlamalarını həyata keçirən strukturla şirkət
arasında mübahisələr qaçılmaz şəkildə meydana çıxa bilər.
Bu cür səpgili mübahisələr şirkətin nüfuzunda və
imicində pis əksini yapır və bu da cərimələrə gətirib çıxarır və onlar birlikdə
cüzi zərər vurur. Buna görə də, istənilən rəhbərin əsas vəzifəsi – şirkəti
vergi yoxlamasının neqativ nəticələrindən müdafiə etməkdən ibarətdir.