Biznesdə vergi mübahisələri - ən vacib və problemli məsələlərdən biridir biznes aləmində. 

Vergi ödənişlərinin minimallaşdırılması və vergi planlaşdırılması istənilən şirkət üçün daha aktual mövzulardır.

Onlar arasındakı əsas fərqlər bu cürdür:

1.  Vergilərin minimallaşdırılması əksər hallarda vergilərin ödənilməsindən yayınmanın bu və ya digər sxemini nəzərdə tutur və mahiyyət etibarilə hüquq pozuntusu hesab olunur.

2.  Vergi planlaşdırması — mühasibat uçotu və ya biznes metodlarının modifikasiyası və ya təshihi ilə bağlı vergi bazasını azaltmağa icazə verən hüquqi vasitədir.

Bu, iki fəaliyyətlər arasındakı həddlər həddən artıq nazikdir, bəzən isə sadəcə olaraq xəyaldır. Vergilərin ödənilməsindən yayınmağa gətirib çıxaran əsas səhv müstəsna olaraq qanuna formal olaraq riayət olunmasıdır. Şirkətin hüquqşünasları və mühasibləri əksər hallarda hətta öz sahəsində yaxşı mütəxəssislər olmaqla müstəsna olaraq qüvvədə olan qanunvericiliyin əsasında öz fəaliyyətini həyata keçirir. Vergilərin minimallaşdırılmasının bu və ya digər sxeminin idarə olunması ilə bağlı təklifin verilməsi zamanı Mülki və Vergi Məcəllələrinin normalarını rəhbər tuturlar. Bu isə köklü olaraq düzgün deyildir.

İstənilən fəaliyyət bu məsələ ilə bağlı müxtəlif regionların məhkəmə təcrübəsini nəzərə almaqla səlahiyyətli vergi məsləhətçi tərəfindən ətraflı şəkildə təhlil olunmalıdır.

Vergi mübahisələrinin mənbələr

Hüquqşünaslar və mühasiblər tərəfindən dəqiq və ardıcıl fəaliyyətin zəruri olduğu vəziyyətlərə rast gəlinir: Məzmunun forma üzərindəki priotiteti. Buna müvafiq olaraq vergi orqanları sövdələşmələri və onun vergi nəticələrini müqavilədə yazılan kimi deyil, maliyyə münasibətlərinin faktiki məzmununa görə qiymətləndirirlər. Vergi orqanları hətta məhkəmədə bu sövdələşmənin boşluğunu sübuta yetirir, və onlar sadəcə olaraq vergi sanksiyalarının bütün spekterini tətbiq edir və siz nəticələri mübahisələndirməlidirlər.  

Bu zaman sövdələşmənin formal tərəfini sübuta yetirməli (Mülki məcəlləsi qadağan etmir və sairə və sairə), lakin müqavilədə işarə olunan sövdələşmə də faktiki olaraq yerinə yetirilmiş hesab olunmalıdır.

11 - Xərclərin iqtisadi baxımdan əsaslandırılması. Vergi orqanları əksər hallarda bir sıra sövdələşmələrdən yaranan itkiləri çıxmaqla gəlir vergisinin ödənilməsindən bu cür xərcləri istisna edirlər. Çoxlu sayda digər nümunələr mövcuddur. Yalnız xərclərə qarşı formal yanaşmanı istisna etməklə bu cür fəaliyyətin qeyri – qanuniliyini sübüt etmək və onun həyata keçirilməsini təsdiq etmək mümkündür.

22 - Şüurlu qayğı. Əgər sizin şirkət, eləcə də, şirkətin digər əməkdaşları və ya lideri əsasən bir günlük – şirkətlər və ya vergi bəyannamələri təqdim etməyən və vergiləri ödəməyən şirkətlər ilə işləyirlərsə (bu böhran zamanı xüsusilə aktualdır), o zaman bu cür əməliyyatlardan (xərclər, ƏDV ödənilməsi) mənfəətin əldə olunmasını qeyri – qanuni hesab etmək mümkündür. Belə olan vəziyyətdə vergi orqanlarının fəaliyyətini yalnız məhkəmə təhqiqatına ətraflı şəkildə hazırlanmaqla və vergi yoxlamasının gedişatında savadlı fəaliyyəti həyata keçirməklə mübahisələndirmək mümkündür.

33 -  Biznes-məqsədlər. Əgər vergilərin ixtisara salınmasından savayı, heç kim iqtisadi mənfəət verimirsə, o zaman müəyyən vergi güzəştləri verən sövdələşmənin məhkəmə və vergi orqanları tərəfindən nəzərdən keçirilməsi zamanı əməliyyatın etibarsız olduğunu nəzərə almaq lazımdır. Belə olan halda şirkət tərəfindən daha formal yanaşma ifadə olunmuşdur. Sövdələşmədən əldə olunan iqtisadi mənfəəti sübuta yetirmək üçün məhkəmə təhqiqatının mərhələsində zəhmət çəkmək lazımdır.

44 -  Vergi sanksiyasından yayınmaq üçün şirkət bazar qiymətləri ilə və birbaşa yaxınlıqda olan müstəqil podratçılar ilə sövdələşmə bağlamalıdır. Belə olan halda podratçı nəinki sövdələşmənin kontragentinin seçimini əsaslandırlmalı, eləcə də, bilavasitə istehsalçı və ya tədarükçü ilə işdən imtina səbəbini əsaslandırmalıdır.  

55 - Vergi orqanları müəssisənin təsərrüffat fəaliyyətinin bütün sxemini nəzərdən keçirə bilərlər, eləcə də, fiktiv və nominal bölmələrdən yan keçərək birbaşa vergi iradlarının təcrübəsi yaxşı məlumdur.

Vergi planlaşdırmasının vacibliyi

Heç kim üçün sirr deyil ki, bu gün biznesi həyata keçirən istənilən şirkət üçün vergi qoyuluşunun çox sərt məhdudiyyətləri qoyulmuşdur. Nəticədə vergilər əsas gəliri əhəmiyyətli şəkildə ixtisara salır.

Təşkilatların mütəmadi olaraq məruz qaldığı vergilərin yoxlanılması ödənişdən yayınma faktını təyin edə bilər. Belə olan halda vergi məcəlləsinin pozulmasına görə nəzarət orqanının nümayəndələri nəinki vergilərin minimallaşdırılmasının düzgünlüyünü şübhə altına ala bilər, eləcə də, daha yüksək cərimələr təyin edə bilərlər.

Lakin bütün bunlara baxmayaraq, vergi yoxlamalarının aparılması zamanı təftiş strukturları regionda biznesin aparılması xüsusiyyətini nəzərə almaqla standart qanunvericilik aktlarını rəhbər tuturlar. O cəmiyyətdə verginin hesablanması zamanı böyük əhəmiyyətə malik olur. Beləliklə, belə olan halda vergi yoxlamalarını həyata keçirən strukturla şirkət arasında mübahisələr qaçılmaz şəkildə meydana çıxa bilər.

Bu cür səpgili mübahisələr şirkətin nüfuzunda və imicində pis əksini yapır və bu da cərimələrə gətirib çıxarır və onlar birlikdə cüzi zərər vurur. Buna görə də, istənilən rəhbərin əsas vəzifəsi – şirkəti vergi yoxlamasının neqativ nəticələrindən müdafiə etməkdən ibarətdir.