Donald Tramp ABŞ-ın 45-ci prezidentidir.

Uzun illər boyunca daşınmaz əmlak və başqa müxtəlif bizneslərlə məşğul olan Trump Organisation şirkətinin prezidenti olmuşdur. The Apprentice(ABŞ) televiziya şousunda bir iştirakçı Trampa onun şirkətlərindən birini idarə etmə etməsi üçün təklif vermişdi. Bu təklif Trampı məhşurlaşdırmışdır.

Erkən həyatı

Donald Tramp 14 iyun 1946-cı ildə Nyu-Yorkun Queens şəhərində Alman mühacir ailəsində anadan olub. Atası Fred Tramp uğurlu daşınmaz əmlak istehsalçısı idi. Trampa atasından 413 milyon dollar miras qaldığı təxmin edilir. NYTimes bunun vergidən yayınma sxemi olduğu fikrini irəli sürdü.

Donald özəl Kew-Forest Məktəbini bitirdikdən sonra Fordham Universitetinə daxil olub. Sonra isə Pensilvaniya Universitetinin Wharton Ticarət Məktəbinə gedərək 1968-ci ildə iqtisadiyyat ixtisası ilə məzun olub. O, Vyetnam müharibəsi dövründə tələbə olduğu üçün hərbi qulluğu təxirə salınıb. Universiteti bitirdikdən sonra isə ayaqlarındakı problemlər səbəbi ilə tibbi arayış alıb.

Universiteti bitirdikdən sonra atası ilə Bruklin, Queens və Staten Island-dakı əmlak şirkətlərində çalışdı. 1970-ci illərdə Tramp atasının köməyi ilə Manhettenə köçdü. Daha sonra o, Manhettendə Trump Organisation-u yaratdı.

Donald çıxışlarında "Bu mənim üçün yaxşı  oldu. Bilirsiz, milyarderin oğlu olmaq mənim üçün əlavə yük kimi idi. Bu şəkildə, Manhettenə getdim."

Onun biznesi - otel, kazino, inşaları, Trump Shuttle aviaşirkəti və mega yaxtası ilə daha da genişləndi. Tramp üçün işinin əsas cazibəsi razılaşma danışıqları idi.

“Mən bunu pul üçün etmirəm. Ömrüm boyu ehtiyaclarımı qarşılayacaq qədər sərvətim var. Bu işi sevdiyim üçün edirəm. Biznes danışıqlar mənim sənətimdir. Digər insanlar kətan üzərində gözəl bir şəkil çəkirlər və ya gözəl şeir yazırlar. Mən isə irimiqyaslı razılaşmalar əldə etməyi yaxşı bacarıram.”

– Donald Tramp (1987)

1991-ci ildə Taj Mahal kazinosundakı itkilər Tramp-ı iflas vəziyyətinə saldı. Ancaq şirkətinin bir hissəsini sataraq işinə davam edə bildi.

Trampın biznes və daşınmaz əmlak müəssisələrinin fərqli bir xüsusiyyəti adının brend olmasıdır. Məsələn, Trump World Tower, Trump Place və Trumpclothing. Tramp eyni zamanda çox yaxşı golf oyunçusudur. İrlandiya və Şotlandiya daxil olmaqla, dünyanın hər yerində bir çox qolf kursları açıb.

Bir çox daşınmaz əmlak satıcıları və müəssisələri Tramp markasının lisenziyası üçün ödəniş edirlər. Ancaq 2015 və 2016-cı illərdəki seçki kampaniyasından bəri Trampın meksikalılara, qadınlara və müsəlmanlara qarşı mübahisəli siyasi baxışları səbəbilə nüfuzu azalmışdır. Macy's kimi pərakəndə satış şirkətləri Tramp markalı məhsullardan imtina edib.

Donald Trampın sərvəti

2012-ci ildə Tramp sərvətinin təxminən 7 milyard dollar dəyərində olduğunu elan etdi. 2015-ci ildə Forbes, sərvətini 4 milyard dollar olaraq qiymətləndirdi. Tramp bazar qiymətlərindən asılı olduğunu bildirməyinə baxmayaraq, 2015-ci ildə prezidentliyə namizədliyini irəli sürərkən on milyard dollardandan artıq sərvətinin olduğunu iddia etdi.

Trump 1974-cü ildə atasından 40 milyon dollar aldı.

2016-cı il prezident seçkisindən əvvəl, gəlir vergisi bəyannamələrini verməkdən imtina etdi. New York Times, 1995-ci ildən olan vergi bəyannaməsində Trampın bir ildə 916 milyon dollar itirdiyini və nəticədə vergi qanunlarından istifadə edərək 18 ildir federal vergi ödəməkdən çəkindiyini iddia etdi, o bu ittihamı inkar etmədi.

Digər maraqları

1996-cı ildən 2015-ci ilə qədər Tramp Miss Universe gözəllik müsabiqələrinin bir hissəsinə sahib olub. Hərçənd Meksikalı immiqrantlara qarşı çıxışı ilə əlaqədar yaranan mübahisələrə görə Tramp hissələrini 2015-ci ildə satdı.

Televiziya

2003-cü ildə Trump The Apprentice adlı NBC proqramının icraçı prodüseri oldu. The Apprentice ən məşhur televiziya proqramlarından biri idi. Tramp öz şirkətinə işçi götürmək üçün namizəd seçirdi. Proqram müddətində Tramp uğurlu olmayan namizədləri " You are fired" (qovuldun)  ifadəsi ilə şoudan uzaqlaşdırırdı.

Siyasət

Tramp qarışıq siyasi mənsubiyyətə sahib olub. O,həm Demokrat həm Respublikaçı olaraq qeydə alınıb. Həm respublikaçı, həm də Demokrat prezidentlik namizədlərinə pul ayırıb. Hər iki Corc Buş prezidentliyini tənqid edib və Bill Klintonun ən yaxşı müasir prezidentlərdən biri olduğunu söyləyib. 2012-ci ildən Respublika partiyasındadır və 2015-ci ildə Respublikaçı olaraq namizədliyini irəli sürmək niyyətində olduğunu açıqladı.

2016-cı ilin əvvələrində o, gözlənilməz olaraq Respublikaçıların namizədi olaraq seçildi . Kampaniya ərzində Tramp populist müraciətlər edirdi. O diqqətini seçicilərin mühacirlər və terrorizmlə bağlı qorxuları ilə məşğul olmağa yönəltdi. Onun təbliğat şüarı "Ölkəmizi yenidən böyük bir dövlət edəcəyik" idi.

O, həmçinin özünü siyasi quruluşdan daha çox özəl biznes sektorundan olan, Vaşinqtondan kənar bir siyasətçi kimi göstərirdi. Politik nəticələrə fikir verməyərək "olduğu kimi söyləmək" prinsipinə əməl edirdi.

Tramp-ın mübahisəli siyasətinə ABŞ- dakı qanunsuz mühacirlərin deportasiyası və Meksika ilə ABŞ arasındakı divarın qurulması daxildir. O, vətəndaşları müsəlmanların ABŞ-a girməsini qadağan etməyə və məscidlərə daha çox nəzarət etməyə çağırıb.

Onun ABŞ-a müsəlmanların gəlməsini qadağan etmək vədi bir çox dünya simaları və Pentaqon tərəfindən tənqid edilmişdir. Ancaq bu istər ABŞ-da, istərsə də xaricdə mübahisə mövzusu olmuşdur. Pentaqon bəyanatında "Amerika Birləşmiş Ştatlarını müsəlman inancına qarşı göstərmək, əlbəttə ki, yalnız dəyərlərimizə deyil, həmçinin milli təhlükəsizliyimizə də ziddir"-deyə bildirib.

Sosial məsələlərdə o, özünü mühafizəkar adlandırır. O həmçinin, silah istifadəsi icazəsinə qarşıdır. Hazırki səhiyyə aktını sərbəst bazar planı ilə əvəz etməyi dəstəkləyir.

O, qlobal istiləşməni "Çinin ABŞ istehsalatının rəqabətə davamlı olmaması üçün yaratdığı hoqqabazlıq" adlandırdı . Həmçinin artan neft-qaz sənayesini dəstəkləyir və külək enerjisinə qarşı çıxır.

Tramp-ın mübahisəli açıqlamaları kampaniyasına daha da çox dəstək cəlb edirdi. Tramp-ın özü 23 yanvar 2016-cı ildə bəyan etdiyi kimi:

"Mənə sadiq olan çox sayda insanların olduğunu deyirlər. 5-ci prospektin ortasında dayanıb kimisə vura bilərəm və seçicilərimi itirmərəm. Bu İnanılmaz bir şeydir. "

Tramp üç dəfə ailə qurub. Beş övladı var. Üçü Zelnickova ilə, ikisi Maples və Knaussla .

Kilsənin onun aktiv üzv olmadığını bildirdiyinə baxmayaraq, Tramp Presbyterian Protestantdır. Trump prezidentlik kampaniyasında bir çox dini liderin dəstəyini alıb.

O, özü haqqında çox yüksək fikirdə idi. Bəziləri bunu eqo-mania olaraq görürdü.

“Düşünürəm ki, mənimlə digər namizədlər arasındakı yeganə fərq mənim daha dürüst olmağım və qadınlarımın daha gözəl olmasıdır.”- Donald Tramp

2016 seçkiləri

Seçkilərdə təxminən 3 milyon səs itirməsinə baxmayaraq, Tramp Florida, Miçiqan, Ohayo və Pensilvaniya kimi ştatları təmin etdikdən sonra 306 - 232 seçki kollecini qazandı .

Cəmi səslər

Klinton 65,844,610 – 48.20%

Tramp 62.979.636 – 46.10%

Digərləri 7.804.213 - 5.70%

2017-ci il Prezident Aparatı

Tramp, 20 Yanvar 2017-ci ildə vəzifəyə başladı. Onun ilk icra sərəncamları arasında Suriya və İraq kimi müsəlman ölkələrindən olan mühacirlərin ölkəyə girişinin qadağan edilməsi haqqında sərəncam da var idi. O, Obamanın Səhiyyə xidmətini ləğv etmək və ABŞ ilə Meksika arasında bir divar qurmaq istədi.

Tramp, sağçı təşkilatlara dəstək verməsi və ağ supremasist qruplara rəğbət bəslədiyi üçün mübahisələrə səbəb oldu. O, tez-tez yalan danışmaqda və yanlış ifadələr istifadə etməkdə ittiham olunur.

Xarici siyasətlə əlaqədar olaraq ABŞ-ı qlobal istiləşmə ilə bağlı Paris razılaşmasından da çıxartdı.