Elektron siqaret yeniyetmələr üçün təhkükəlidirmi? Bu suala çalışaq bu məqalədə araşdlraq. Elektron siqaret yeniyetmələr üçün təhkükəlidir. Tədqiqatçılar deyir ki, tərkibindəki nikotin onu daha çox zərərli edir

SEATTLE - şirin pambıq, meyvə, qarğıdalı və krem dadı ilə sağollaşmalıyıq. Yeniyetmələr arasında elektron siqaret istifadəsinin artmasına səbəb ola bilən bu cazibədar dadlar ABŞ-da günü-gündən çoxalır. ABŞ tütün və mentoldan başqa dadlandırıcı mayeləri ötən ay qadağan etdi. Bu mayeləri istehsal edən şirkətlər ABŞ-ın Qida və Dərman İdarəsinin verdiyi bu qanuna tabe olmalıdır.

Ancaq elektron siqaretlər hələ də çox cəlbedici və asılılıq yaradan bir dad təklif edir: nikotin. Tədqiqatçılar bu maddənin beyinə uzun müddətli təsirini öyrənməyə başlayıblar.

Cümə günü Elm jurnalını dərc edən AAAS-ın illik toplantısında Yale Universitetinin nevrologiya mütəxəssisi Marina Picciotto ilk araşdırmalarını izah etdi. "Elektron siqaretlər son on ildə daha böyük tendensiya qazandığına görə, elektron siqaret mayelərinin və ya içindəki nikotinin uzun müddətli istifadəsinin nəticələrinin necə olacağını hələ bilmirik" dedi. Ancaq bəzi ipucular tapmışıq.

Yetkin insanların təcrübəsinə əsasən siqaret çəkən zaman güclü nikotin asılılığı yarandığı aydındır. Bəzi elektron siqaret maye kartridjlərində bir qutu siqaret ilə eyni səviyyədə nikotin ola bilir. Picciotto dedi,  "Nikotin istədiyiniz hissləri sizə verir və sizin onu daha çox istəməyinizə səbəb olur."  Yeniyetmələr üçün elektron siqaret həzz hissi ilə əlaqələndirilə bilər və bu nikotini daha cəzbedici və daha arzuolunan hala gətirir. "Nikotin bizə mükafat kimi görünən hadisələrin təsir etmə gücünü artırır." Yeniyetmələr üçün bunlar sevdiyi musiqi parçasını dinləmək və ya cinsi təcrübə ola bilər - bu fakt nikotin və zövq arasındakı əlaqəni möhkəmləndirir.

İndiyə qədər Picciotto nikotinin siçanların beyninə uzunmüddətli təsirini araşdırmışdır. Bu araşdırma nikotinə məruz qalan yeniyetmələrdəki kimi siçanların da beyin hüceyrələrində struktur dəyişikliklərinin olduğunu, məlumatların beyinə göndərilmə prosesini dəyişdirdiyini göstərdi. Nikotinə məruz qalan bu siçanlar stresə qarşı daha həssas oldular və digər siçanları qıcıqlandırmayan hallara çox həssas reaksiya verdilər. Məsələn, ayağına zəif elektrik şoku verilən siçanlar reaksiya göstərdilər, halbuki digər siçanlar şok olduqlarını belə bildirmirdilər. İnsanlar üzərində olan araşdırmada da Picciotto oxşar davranışları müşahidə etdi, doğuşdan əvvəl nikotinə məruz qalan uşaqlar stresə qarşı həddindən artıq emosional reaksiya verirlər.

Picciotto bu tapıntılarla nikotinə məruz qalan gənclərin beynində sonrakı dövrlərdə davranışa mənfi təsir göstərən struktur dəyişikliklərinin ola biləcəyini göstərdi. Həmçinin o, qeyd etdi ki, yetkin insanlarda nikotin təsirindən yaranan davranış problemlərini anlamaq üçün daha çox araşdırma tələb olunur.

Nikotin elektron siqaret mayelərindəki yeganə zərərli maddə deyil. ABŞ Xəstəliklərə Nəzarət və Qarşısının Alınması Mərkəzi tərəfindən qeydə alınmış 64 elektron siqaret ilə əlaqəli ölüm və demək olar ki, 3000 elektron siqaret ilə əlaqədar xəstəxanaya yerləşdirmə hallarının çoxu, E vitaminin kimyəvi bir formasını istifadə edən, xüsusi hazırlanmış və qanunsuz olaraq yayılmış elektron siqaret mayeləri ilə əlaqədardır. E vitamini doymuş yağlardan ibarətdir və Picciotto yağların ağciyərlərə zərər olduğunu bildirir. Bu, elektron siqaret istifadə edən insanları xəstəxanaya getməyə məcbur edən ağciyər xəstəliklərinin səbəbini izah edir. Lakin satılan mayelərdə də Picciotonun dediyinə əsasən ağciyərlərə üçün uyğun olmayan polietilen glikol kimi maddələr var. "Elektron siqaretin mayesinin tərkibi çox vacibdir."

Picciottoelektron siqaret istehsal edən şirkətlərdən maddələrin tam siyahısını və bu maddələrin faizlərini bütün qablaşdırmalara daxil etmələrini tələb edir. " Biz supermarketdə aldığımız bütün yeməklərin etiketli olduğunu bilirik. Niyə biz elekton siqaretin mayesindəki hər tərkib hissəsinin etiketlənməsini tələb etməyək?"

O, nikotin asılılığının yeniyetmələrə necə təsir etdiyini də nəzərə alaraq elekton siqaret riskini aydın şəkildə göstərəcək ictimai səhiyyə kampaniyalarını dəstəkləyir. Picciotto yetkin siqaret çəkənlər üçün elektron siqaretə keçməyin faydalı ola biləcəyini etiraf edir. Ancaq elektron siqaret istifadə edən heç kim, xüsusən də yeniyetmələr, "zərərsiz buxarla nəfəs aldıqlarına" inanmamalıdır.