Kosmik kostyum astronavta nəyə görə lazımdır?
Axı kosmik gəmi giriş lukunun və divarlarinin möhkəmliyi ilə tam
təhlükəsiz formada olur. Bundan əlavə, uçuşdan əvvəl fəza kəmərinin
etibarlılığı dəqiq şəkildə yoxlanılır. Lakin bütün bunlara
baxmayaraq kosmosda da bəzi təhlükəli vəziyyətlərlə qarşılaşmaq mümkündür:
gəminin yüksək təzyiqə uğraması və ya asteroid onu zədələdiyi anda bütün hava itirilər və kosmonavtin
nəfəs alışında mehdudlaşma olar. Bu səbəbdən kosmik kostyumda çox
miqdarda hava təchizatları ilə təmin olunu. Bundan əlavə, bu
geyim kosmonavtı isti və şaxtalı hava vəziyyətindan çox
yaxşı qorumağı bacarır. Kosmik gəmini araşdıran zaman əgər siz
kosmik stanaiyadan çox uzaqdasinizsa bu zaman radio ilə dəstəklənən
kosmik gəminin köynəyi vasiyəsi ilə Yerdəki əməkdaşlarınızla əlaqə qura
bilərsiniz.
Nəyə görə təbiətdəki
vəhşi atlar idarəedənlər olmadan da mükəmməl ola bilirlər ?
Atlar dirnaqlarina nal
taxılan zaman sahibləri ilə prablem yaşayırlar. Yerli atlar təbii şəraitdə deyil
anbarlarda yaşayirlar. Buna görə də , vəhşi atlarla müqayisədə daha
az gərəkətdə olurlar və dirnaqlari yumuşaq vəziyyətdə qalır.
Atlar bir çox fiziki işlər də görürlər – insanlari gəzdirir ,
yük daşıyır və bir müddət qaçırlar. Bundan əlavə bərk səthdə qaçmağa
məcbur olurlar. Bu da dirnaqlarina yerləşdirilən nalın aşınmasına səbəb olur. Vəhşi
atlarda bu aşınma baş vermir, çünki onlar yumuşaq və təhlükəsiz
platformlarda qaçırlar.
At nalları dırnaqların
bərk platformlarda aşınmasının qarşısını alan ən
yaxşı üsuldur.
Qışda atın sürüşməyə məruz
qalmaması üçün xüsusu qoşqu atlarından istifadə olunur.
At nalları metaldan
( polad, alüminium) hazırlanir və xüsusi vasitələrlə dirnaga
mismarlanaraq bərkidilir.
İnsanlar uzun müddət at
dırnaqlarını aşınmaya qarşı qorumaq üçün
bir çox üsullardan istifadə ediblər . Bunun üçün ilk dəfə Asiyada
dəri və qamışdan “ayaqlıq”ların dazırlandığı güman
edilir. Metal zərgərliyin ilk növü sandalet formasında idi. At ayaqlarına
qoşulmuş dırnaqlar ilk dəfə e.ə ll əsrdə meydana gəlmişdir.
V əsrdə meydana gələnlər isə artıq əyilmiş boşqab
formasında idi. Bu forma orta əsrlərdə geniş yayılmağa
başladı .
Milçəklər nəyə görə pəncələrini
ovuşdurur ?
Ağcaqanadın pəncələrini
ovuşdurması bizim üçün düşündürücü bir
hala çevrilir. Və bizim gəldiyimiz nəticə onların bu
hərəkətlə pəncələrini təmizləməsidir .
Tamamilə düzgün
fikirdir!
Bəs bu hadisə onun
bir çox infeksiya və bakteriya daşımasının
qarşıaını alacaqmı ?
Əlbətdə yox. Bəli bu
hadisə onun pəncələrində olan kiri təmizlaya bilər, lakin gigiyenik
baxımdan mümkün deyil .
Milçəklərin pəncəsi iki
salfet – pulvilldən ibarətdir . Pulvilla bir dəst nazik tükcüklərlə örtülmüş formada
olur. Bunlar karbohidratlar və yağların qarışığı olan viskoz bir maye
istehsal edir. Bu yapişqan maddə onun hər hansi bir səthdə cazibə ilə dayanmasına
kömək edir .
Alimlər təmiz səthdə ağcaqanad
izlərinin analizini aparan zaman bu izlərin yağdan ibarət olduğunu
müəyyənləşdirdilər. Yağda böyük səthi gərginlik mövcuddur . Əgər pəncələrina
heksan vurularsa bu zaman ağcaqanadlar şüşə səthdə tarazlığını itirərək
sürüşməya başlayirlar.
Ağcaqanadlar müxtəlif səthlərdə sürünən
zaman kir onların çiyinlarına tükcüklər vasitəsi ilə yığılır. Bu səbəbdən
onlar müntəzəm olaraq pəncələrini ovuşduraraq təmizləyir və harahətlərini
asanlaşdırırlar .