Çoxumuz ağlayan körpəni gözardı edə bilmirik.

Biz fikir verməməyi seçə bilərik, amma o səslər nə olursa olsun qulağımıza sızır. Tədqiqatlar göstərir ki, səs-küy valideynləri uşaqsız böyüklərdən, qadınları isə kişilərdən daha çox qıcıqlandırır. Amma uşaq qışqırığı hər bir yetişkini qıcıqlandıracaq tondadır. Qışqırığın hər anında uşağın narahatçılıq səviyyəsi haqqında vacib məlumat var. Aşağıdakı səsin yeddi saniyəsi ərzindəki səs dalğalarında olan ipucular uşağın hansı təcililik ilə köməyə ehtiyacı olduğunu göstərir.

1.    Diqqət Cəlb etmə

Gec hamiləlik və doğuşdan sonrakı dövrdə valideynlər qulaqlarının yeni doğulmuş körpənin qışqırıqlarının tezliyinə həssas olması üçün yüksək səviyyədə prolaktin və oksitosinin ifraz edirlər. Bu hormonlar uşağı fiziki olaraq rahatlatmaq kimi, valideyn instinklərini və yeni valideynlərin ümidsizliyə düşməməsinə kömək etmək üçün onların pozitiv hisslərini artırır.

2.    Azacıq üzgünlük

Tək səs kimi eşitməyimizə baxmayaraq, bu zingilti bir neçə harmonik tondan ibarətdir. Qışqırıq səslərinin bir-birindən fərqli olmağı uşağın köməyə ehtiyacı olduğunu amma zəruriyyətin olmadığını göstərir. Böyüklərin beyni bu fərqi instinktiv olaraq hiss edir. Nə olur olsun, qışqırıq diqqət çəkəcək. Fundamental tezlik adlanan ən aşağı tezlik, əksər yetişkinlərin eşitmə aralığında başlayır. 

3.    Artan narahatlıq

Körpə daha çox qıcıqlandıqca, amigdala (beynin qorxu mərkəzi) beyin sistemində avtonom sinir sistemini idarə edən vagus siniri ilə ürək və səs qutusuna siqnalları göndərən bir qrup neyronu hərəkətə keçirir. Bu mühüm siqnalların uşağın səsinin daha səs-küylü çıxmasında və narahatlığının az müddətli olmasında rolu var.

4.    Artan gərginlik

Vaqal siqnallar uşaqların ürək döyüntüsünü artırdığından, onların nəfəs almaqlarını da sürətləndirir. Daha sürətli nəfəs almaq və vermək daha qısa qışqırıqlar və qışqırıqların arasındakı fasilənin daha qısa olmağı deməkdir. Yetişkin insanların beyni həmin fasilələri nə demək olduğunu hiss edə bilir. Uzun fasilə vəziyyətin ən azından hələlik o qədər də pis olmadığını göstərir.

5.    Rahatlamağa başlayır

Vagus sinirindən gələn signallar bağırsaqdakı əzələləri sıxlaşdırır, bu da səs qatlanmalarının normal titrəməsinə mane olur. Bəzən fərqli tonlar bir-birinə qarışır, bu hadisə disfonasiya adlanır. Səsin ümumi yüksəkliyi 6-7 kilohertzə qədər qalxır (bizim eşidə biləcəyimiz ən yüksək tezliyə qədər). Valideynlər hər iki dəyişikliyi hiss edə bilir, amma onlar üçün səsin tezliyi uşağın narahat olduğunun əsas göstəricisidir.

6.    Nəhayət rahatladı

Böyüklər uşaqların ağlama səsini eşidəndə, onların beyni diqqətlərini uşağa yönəldən talamoskingulyasiya adlı həyəcan siqnalını işə salır. Daha sonra, dofamin onları uşaqlara yaxınlaşmağa vadar edir. Nəticə olaraq onlar uşaqları rahatlatmağa çalışırlar.