Elon Maskın sahibkarlıq biznes uğurunun arxasında duran prinsiplərdən danışdı.

Paypal şirkətinin qurucularından olan Musk kosmik raket istehsal edən SpaceX şirkətinin sahibidir, Marsa insanı çatdirmaı xəyallarıilə yaşayan görkəmlı şəxsiyyətdir. Bu şirkət Beynəlxalq Kosmik Stansiyasındakı kosmonavtları geyim, köynək və digər materiallar ilə təchiz etməksi üçün milyard dollarlıq müqavilələr imzalayır. Digər şirkət isə, Musk'ın IPO yolu ilə bir-neçə milyon dollarlıq kömək etdiyi elektrikli avtomobil istehsalçısı Tesla Motorsdur.

Elon Maskın sahibkarlıq uğurunun arxasında duran prinsipləri.

1. İşləməyə hazır ol

Mask izah edir ki, şirkət qurmaq, uöurlu lider olmaq üçün güclü motivasiyanız varsa, onu dəstəkləmək üçün çox çalışmağa daha çox həvəsiniz olmalıdır.

O dedi:  “Bu çox böyük əziyyət tələb edən işdir. Düşünürəm ki, bəzən insanlar şirkətin baş direktoru olsaydılar, özlərinə çoxlu tətil verəcəklərini və çox işləməyəcəklərini hesab edirlər.”

Əslində həqiqət bunun əksidir.

“Əgər bir şirkətin direktorusunuzsa özünüzü bu işə qurban verməlisiniz. Əgər iki şirkətin direktorunusuzsa özünüzü iki dəfə qurban verməlisiniz. Sizin isə iki canınız yoxdur.”

Və sizdən asılı olmayan bəzi faktorlar işi biraz da çətinləşdirə bilər. Son illərdə baş verən böhranlar həm SpaceX-ə həm də Tesla Motors-a böyük təsir etmişdir. Şükürlər olsun ki, iqtisadi vəziyyət yaxşılaşır.

“Həqiqətən də işim üçün çoxlu qurbanlar vermişəm. Hal-hazırda çoxlu mental problemlərim var.”

2. Öyrənməyə hazır ol

SpaceX (Space Exploration Technologies- Kosmik Tədqiqat Texnologiyaları) qurulduqdan sonra Mask'ın aldığı ən böyük dərslərdən biri, hələ öyrənəcəyi çox şeyin olması idi.

Fizika sahəsindəki dərin biliklərinə baxmayaraq, Musk ilk SpaceX raketini (Falcon 1) və iyun ayında debüt edən daha böyük Falcon 9-u hazırlamaq üçün çoxlu təlimlər aldı.

Mask dedi ki, “Öyrənəcəyim çox şey var idi, çünki uşaqlıqda roket düzəltməkdən başqa buna oxşar heç nə etməmişdim.”

“Əvvəlcə raketlərin baş dizayneri olmaq istəmirdim. Bu iş üçün başqasını işə götürmək istəyirdim. Ancaq işə müraciət edənlər bu iş üçün yetəri qədər ixtisaslı deyildirlər, ixtisaslı olanlar isə işə müraciət etmirdirlər. Buna görə də, özüm raketlərin baş dizayneri oldum. Aydındır ki, bunun müsbət və mənfi tərəfləri var.”

SpaceX Falcon1-in uğurlu şəkildə kosmosa çatmasını 4 cəhddə bacara bildi. Musk bildirir ki, o daha çox təcrübəsi olsa idi, raket daha əvvəl kosmosa çata bilərdi. Lakin, Falcon1-dən Falcon9-a qədər topladığı təcrübə nəticəsində 4 iyun demək olar ki, qüsursuz uçuş keçirdilər.

3. Düzgün komanda seçin

Bir nəfər ilə şirkət yaratmaq mümkün deyil, Musk işçilərin düzgün seçilməsinin uğurun əsas faktoru olduğuna inanır. O, işində təcrübəli mütəxəssislər axtarır.

Mask deyir: “Düşünürəm ki, düzgün insanları seçmək olduqca vacibdir. Düzgün seçilmiş komanda möcüzələr yarada bilər. Komandanən birlikdə zəif işləsəməsi də böyük problemdir. Həqiqətən bu hər hansı bir idman oyununa çox bənzəyir. Bir şirkət işlətmək əsas liqada bir beyzbol və ya futbol komandasına məşqçilik etmək kimidir. Sadəcə əsas məsələ oyunçularınızın nə qədər yaxşı olması, birlikdə nə qədər yaxşı işləmələridir. Bu faktorlar müvəffəqiyyəti təyin edir."

4. Şirkəti böyütmək üçün düzgün vaxtı seçin

SpaceX 2002-ci ildən bəri sürətlə böyüdü, ancaq bu dərhal baş vermədi. Musk təxminən 120 işçisi olan bir şirkət qurdu və hazırda 1100 işçiyə nəzarət edir. 2007-ci ildə SpaceX böyük Falcon 9 raketlərini istehsal edə biləcək yeni raket zavodu inşa etmək üçün Kaliforniya, El Segundo-dakı baş qərargahından Hawthorne-də yeni əraziyə köçdü. Şirkəti böyütmək üçün düzgün vaxtı seçmək çox vacibdir. Bir çox şirkətlər vaxtından erkən böyümə nəticəsində ekonomik problemlər yaşayır.

Mask dedi: “Gələcək üçün əvvəlcədən hazırlaşmaq çətindir. Çünki bir şey olacağına ümid edərək tonlarla pul xərcləyəcək qədər kapitalımız yoxdur. Buna görə də biz çox tez böyüməliyik. Lakin şirkət funksiyasını yerinə yetirmək üçün lazımından daha böyük olmamalıdır.”

"Ancaq gördüyümüz işlərin çeşidi böyüdükcə, kadr artımı tələb olundu. Şirkəti inkişaf etdirməyə davam edəcəyik. Bu artım hazırki ehtiyaclara bağlıdır. Nə qədər raket, kosmik gəmi istehsal etdiyimizdən bütün işçilərin məşğul və produktiv olub-olmamasından asılıdır."