Sevdiyiniz məhsulların bəzilərinin dərmanlarla bağlı olan absurd keçmişi var

Bir çox məhsul soyuducunuzda əsas məhsul olmazdan əvvəl qeyri-adi (çox vaxt tamamilə absurd) şəkildə tibbi sahələrdə istifadə olunurdu. Tütütünün tərkibində olan nikotin turşusu biz tanidiğımız vitamin PP dır. Lakin bu məqalədə ən chox istifadə etdiyimiz məhsullarla dərmanlarin arasında tarixi əlaqədən söhbət gedecək.

İlk dəfə 29 mart 1886-cı ildə Gürcüstanda fəaliyyət göstərən əczaçı John Stith Pemberton tərəfindən istehsal edilən Coca-Cola ən məhşur nümunədir. Şəkərli soda əvvəlcə  "sinir toniki"  kimi satılırdı. 19-cu əsrin reklamlarında intellekti artırmaq, yorğunluğu azaltmaq, isteriya və sıxıntı hisslərinin öhdəsindən gəlmək məqsədi ilə hər şüşəsində bir neçə milliqram kokain əlavə edilən içki əks olunurdu. Pemberton özünün və bir çox Vətəndaş Müharibəsi veteranlarının əziyyət çəkdiyi morfin asılılığı ilə mübarizə aparmaq üçün içkini hazırlamaq istəyirdi.

Coca-Cola qəribə tarixçəsi olan yeganə qazlı içki deyil. Burada altı başqa kiçik tibbi tarixçə və gələcəkdən bir göndərmə qeyd olunub.

Hər bir başqa qazlı içki də həmçinin "sinir tonik" idi

Coca-Cola ən tanınmış “tibbi soda” ola bilər, amma o faktiki olaraq zəngin şirkətin məhsuludur. 7-Up alkoqolsuz içkisi bir vaxtlar əhval-ruhiyyə tənzimləyicisi kimi satılırdı. Əvvəlcə Bib-Label Lithiated Lemon-Lime sodası adlanan içkinin 1950-ci ilə kimi tərkibində bipolyar narahatlıqları müalicə etmək üçün istifadə olunan litium sitrat var idi. Digər qazlı içkilərin də bənzər şəkildə reklam edilməsi niyə yerli apteklərdə bu qədər çox qazlı içki satıldığını izah edir.

Lysol kontroseptivdirmi?

Lysol inanılmaz dərəcədə çox turşu tərkibli təmizlik məhsuldur. Düzgün istifadə etsəniz belə, mətbəx dəzgahları və ya tualet oturacaqları qapaqları kimi sərt səthləri təmizlədikdə böyük ehtimal ki, əliniz qızacaq və ya cildiniz qıcıqlanacaq. İndi, təsəvvür edinki onu cinsiyyət orqanınızda istifadə edirsiniz.

1972-ci ildə ABŞ qanuni doğuş nəzarətini hamı üçün qanuniləşdirməzdən əvvəl bir çox qadın bunu etdi. 2013-cü ildə Tarixçi Andrea Tone təmizlik məhsulunun  " Qadın gigiyenası" adı ilə satılmasının doğuşa nəzarət üçün evfemizm olduğunu iddia etdi. Lysol illər ərzində  məhsulunu spermanı effektsizləşdirməyin bir yolu olaraq tanıtdı. Jones bildirir ki, 1911-ci ilə qədər həkimlər " anabir irriqasiyası" -na görə ən az 5 ölümcül hadl qeydə almışdı.

Graham krekerləri yüngül qəlyanaltı idi

Pəhriz tənzimləyici kimi tanınan Silvester Graham bir çox şeylərdən imtina etmişdi. O alkoqoldan iyrənirdi və ilk vegetarian dietinin tərəfdarlarından biri idi. Onun “Grahamism” kimi bilinən inancları emal olunmamış buğda ununu reklam etməyi ilə daha da məhşularşdı.

Graham inanırdı ki, buğda unu və başqa yüngül qidalar bədəni daha da rahatladır və insana zehni sakitliyi və təmizliyi saxlamağa kömək edir. Emal olunmamış buğdadan hazırlanan Graham krekerləri valideynlərə uşaqlarının sağlam qalmasının bir yolu olaraq təbliğ  olunurdu.

Əncirli Nyuton peçenyeləri həzmə kömək edirdi

Nyuton peçenyeləri əvvəlcə həzm vəsaiti olaraq tanıdılmışdı. 1891-ci ildə, bu peçenyələr ilk dəfə istehlak olunanda, gün ərzində meyvəli peçenye yeməyin həqiqətən də insanı sağlam saxladığına inanılırdı. Bu günlərdə belə, Nyuton peçenyeləri qutusunda yazıldığı kimi “ həqiqi meyvəli! ” sağlam qəlyanaltı olaraq reklam olunur. Amma əslində, hər peçenyedə bir sadə əncirdən əldə edəcəyinizdən yarım qram daha az, sadəcə bir qram lif var.

Kotex yastıqcıqları 1-ci dünya müharibəsi bandajları idi

Bu gün Kotex nəhəng menstrual yastıq brendidir. Amma 1914-cü ildə bu material fərqli qanaxma növünə səbəb oldu. Əvvəl bilindiyi kimi, pambığın yarı qiymətinə olan emal edilimiş ağac “Sellukotton” pambıqdan beş dəfə daha çox su uda bilir. Buna görə 1-ci dünya müharibəsi zamanı ordu həkimləri həmin materialı istifadə edirdi.

Sülh bərpa edildikdən sonra, Kimbely-Clark kompaniyası Sellucottonun istifadəsi üçün başqa sahə tapmalı idi. Onlar qadın bezi istehsal etməyə qərar verdilər. Qadınların parçalara güvəndiyi vaxtda, Kotex qadınlar arasında qısa zamanda məhşurlaşdı və bu gün də belə qalır.

Cin və tonik malyaridan qoruyurdu

Malyariya olduqca qorxunc xəstəlikdir.  Kiçik parazitlər tərəfindən yaranan və ağcaqanadlar tərəfindən yoluxan xəstəlik qrip qızdırmaya, titrəməyə və bəzən ölümə səbəb olur. Britaniya İmperiyası öz cəsuslarını fərqli ölkələrə göndərərkən, malyariyanın potensial təhlükələrini nəzərə almışdı. Xoşbəxtlikdən 19-cu əsrin əvvəllərində insanlar “kvinin” adlı maddənin  malyariyarıdan qoruduğunu öyrəndilər.

Tək problem kinkona qabıqından alınan kvininindadı çox sərt idi. Həll yolu olaraq, britaniyalılar kvinini qazlı su və şəkər ilə qarışdırmağa başladılar, tonik adlandırdığımız məhlul bu cür kəşf edilib. Daha sonra onlar bu şirin dərmanı cin və biraz laym ilə qarışdırdılar. Jay Gatsbinin ən sevdiyi içki, cin və tonic belə yaranıb.

Multivitaminlər sağlamlığınız üçün xeyirlidir

Bu tarixi məlumat deyil.

Hal hazırda, 2018-ci ildə vitamin sənayesi təxminən 37 milyard dollar dəyərindədir. İnsanlar parlaq saçlar, çəki azaltmaq, qripə və soyuqdəyməyə davamlı olmaq üçün multivitamin qəbul edirlər. Təəssüf ki, multivitaminlər Coca-Colanın sinir toniki kimi qanunidir.

Bir tərəfdən, demək olar ki, vitaminlər və bitki mənşəli əlavələr satan istehsalçıların vədlərini tənzimləyən bir qurum yoxdur. Müxtəlif dietalarda vitaminlərin sağlamlığa faydalarını bilirik. Amma həb şəklində qəbul etdikdə vitaminlər sidik yolu ilə bədəninizdən ayrılır. Avstraliya Tibb Assosiasiası o qədər irəli gedərək, multivitaminləri “çox bahalı sidik” adlandırıb. Bəzi əlavələrin həddindən artıq istifadəsinin sağlamlığınıza ziyanlı ola biləcəyi daha narahat edici faktdır. Son araşdırmalarda B vitaminini həddindən artıq qəbul etmək ağciyər xərçəngi riskini artıra bilər.

Pemberton Coca-Colanın sağlamlığı artırdığı kimi şübhəli iddiaları təbliğ edərkən təcrübə etdiyi “ patent dərmanı ” termini köhnəlmiş olsa da, insanlar hələ də aldıqlarının onları daha sağlam edəcəyinə inanmağı sevir.

Bəlkə işıqlanmış gələcəkdə multivitaminlərə münasibətimiz 7Up ya da Kotexə münasibətimiz kimi olacaq. Ya da multivitaminləri uşaqlarımıza şəkərli konfet və ya oyuncaqlara alternativ olaraq verəcəyik. Bəlkə də, kifayət qədər multivitamin qəbul edərək (Cola ilə birlikdə) bu dəyişiklikləri görəcək qədər yaşayaram.