Uşaqlar üçün nəzərdə tutulmuş su haqqında olan maraqlı məlumatları oxuyun və yararlanın.

Suyun çox sayda inanılmaz istifadəsi və xassələrilə yanaşı Yerdəki həyat üçün nə qədər vacib olduğunu kəşf edin. Buz, buxar, qar, içməli su, okeanlar, suyun çirklənməsi, dəniz suyu, çayların su dövranı və daha çox su ilə bağlı maraqlı faktları nəzərdən keçirin.

●     Su 2 element birləşməsindən ibarətdir: Hidrogen və Oksigen. Suyun kimyəvi formulası H₂O olaraq qeyd olunur.

●     Hər bir su molekulu 2 Hidrogen molekulunun 1 Oksigen molekuluna birləşməsi ilə əmələ gəlir.

●     Su Yerdəki həyat üçün çox vacibdir.

●     Suyun 3 fərqli aqreqat halı var: maye, bərk və qaz.

●     Su haqqında danışılarkən əsasən suyun mayə halı nəzərdə tutulur. Suyun bərk aqreqat halı buz ,gaz aqreqat halı isə su buxarı kimi tanınır.

●     Yerin üst təbəqəsinin 70%-i su ilə əhatə olunmuşdur.

●     Sakit Okean(birinci), Atlantik Okean(ikinci) və Hind Okeanı(üçüncü) dünyanın ən böyük üç okeanıdır.

●     Sakit okeanda tapılan Mariana çökəkliyi dünyanın məlum olan ən dərin nöqtəsidir.

●     Okean qabarma və çəkilmələri Yerin fırlanması və Ay ilə Günəşin okean suyu üzərində olan cazibə qüvvəsi nəticəsində yaranır.

●     Orta hesabla hər kiloqram (2.2lb) dəniz suyunun tərkibində təxminən 35 qram (1.2 oz) həll edilmiş duz var.

●     Tərkibindəki həll olan duzun miqdarı artdıqca suyun donma temraturu azalır. Tərkibində orta səviyyədə duz olan dəniz suyu -2°C (28.4°F) -də donur.

●     Dünyadakı ən uzun çay Nil çayıdır. Onun uzunluğu 6650 kilometrə çatır (4132 mil).

●     Dünyadakı ikinci ən uzun çay isə uzunluğu 6400 kilometr(4000 mil) olan Amazon çayıdır.

●     ABŞ-dakı ən uzun çay Missouri çayıdır. Bu çay 2340 millik(3770 km) uzunluğu ilə Mississippi çayını(2320 mil) qabaqlayır.

●     Şəkər, duz və turşular suda yaxşı həll olur. Neft və yağlar isə su ilə yaxşı qarışmır.

●     Suyun dövranı suyun buxarlanması(qaz halına çevrilməsi), göyə yüksəlməsi, soyuması və su damcılarına və ya bulud kimi gördüyümüz buz kristallarına kondensasiya etməsi, yenidən buxarlanmadan əvvəl Yerə yağış, qar və ya dolu halında qayıtması və bu şəkildə təkrarlanması ilə dəvam edir.

●     Mars planetinin polyar buz örtüklərində buz halında suya rast gəlinir. Bəzi elm adamları qırmızı planetdə maye suyun olma ehtimalını da irəli sürürlər.

●     Təmiz suyun dadı və qoxusu olmur. Bununla yanaşı pH səviyyəsi təqribən 7-dir.

●     Bir çox insan suyun 100°C (212°F) -də qaynadığını düşünsə də, bu, dəniz səviyyəsində belədir. Suyun qaynama nöqtəsi əslində barometrik təzyiqə əsasən dəyişir. Məsələn, okeanın dərinliklərində geotermal çıxıntılara yaxın bir nöqtədə suyun 100 °C (212 °F) -dən yüksək temraturlarda maye halda qala bilməsinə baxmayaraq, su Everest dağının zirvəsində sadəcə 68°C (154°F) tempraturda qaynayır.

●     Su 4°C-dən 0°C-yə qədər soyuduqca genişlənir (4°C-dən yüksək olduqda, əksi baş verir). Hətta su soyuq havalarda, donarkən su borularını partlatması ilə məşhurdur. Su nazik boruların içində qravitasiya qüvvəsinə əks olaraq yuxarı hərəkət edə bilir və bu kapilyarlıq xassəsi adlanır.

●     Əksər insanlar təmiz, içməli sudan istifadə edə bilir, lakin bu, dünyanın kasıb ərazilərində çox böyük bir problemdir. Suyun çirklənməsi və keyfiyyətsiz sular təhlikəli bakteriyaların, xəstəliklərin, E coli və cryptosporidium viruslarının yayılması kimi problemlər yarada bilər.

●     İçməli su insanların həyatı üçün vacibdir. Hər gün qəbul etməli olduğunuz suyun miqdarı temperaturdan, fəaliyyət səviyyənizdən və digər amillərdən asılıdır.

●     Suyun əhəmiyyətli olduğu sahələrdən biri kənd təsərrüfatıdır. Məhsulun böyüməsi üçün torpağa su əlavə edilir.

●     Su yanğınsöndürənlər tərəfindən tez-tez yanğınsöndürücü maddə kimi istifadə olunur. Bəzi hallarda yanğınların yayılmasını dayandırmaq və vura biləcəkləri ziyanı azaltmaq üçün helikopterlərdən çoxlu miqdarda su tökürlər.

●     Su sənayesi dünyanın müxtəlif şəhərlərində və ölkələrində evlərə suyun çatdırılmasına kömək edir. Bu xidmətlərə təmizləmə, çirkab suların təmizlənməsi, süzülmə, distillə və santexnika daxildir.

●     Suyun generatorlara bağlanmış su turbinlərini hərəkət keçirməsi ilə enerji əldə etmək mümkündür. Dünyanın bir çox yerlərində su elektrik stansiyaları var.

●     Su yeməklərin hazırlanmasında da böyük rol oynayır. Yeməyin suda qaynadılaraq hazırlanması məhşur üsuldur.

●     Su əyləncə üçün də istifadə olunur. Su idmanları çox məşhurdur. Bunlara üzgüçülük, sörf və avarçəkmə kimi idmanlar aiddir. Konki, xizək və snoubordun istifadəsi üçün buz və qardan istifadə olunur.

 Su haqqında məlumatlar