İntensiv tütün istifadəsi üz dərisinin yaşlanma problemlərinə gətitir, cəbediciliyini azaldır və üzdəki qırışıqları artırır.

Xüləsə: Ümumi sağlamlığa olan ziyanından əlavə olaraq, intensiv tütün istifadəsinin üz dərisinin yaşlanmasında təsiri var. 

Mənbə: Bristol universiteti.

Bristol universitetinin araşdırmalarına görə intensiv tütün istifadəsinin üz dərisinin yaşlanmasında təsiri ola bilər. İngiltərənin Biobank kohortundan alınan 18000 nümunəyə əsasən aparılan tədqiqatda, tütün istifadəsinin intensivliyinin insanlara necə təsir edə biləcəyi müəyyən edildi. Ağciyər problemləri kimi, bilinən mənfi təsirlərindən başqa, araşdırmada intensiv tütün istifadəsinin insan cildinə də təsiri olduğu tapıldı.

“PLOS Genetics”-də bu gün nəşr olunmuş tədqiqat, universitetin “MRC” İnteqrasiya Epidemiologiya Birliyi tərəfindən idarə edilib və həmçinin “NIHR” Bristol Biomedikal Araşdırma Mərkəzi tərəfindən dəstəklənib.

Tədqiqatçılar mövcud iki metodu birləşdirərək, minlərlə nəticənin səbəblərini sistematik olaraq yoxlamaqla yeni yanaşma nümayiş etdirmək istədilər. Bu iki metod, Mendelian randomizasiyası “Phenome-wide association” tədqiqi və genlərin ətraf mühitlə qarşılıqlı əlaqə testidir. Bristol komandası yeni metodlarını yoxlamaq üçün Britaniya Biobank kohortundan istifadə edərək, intensiv tütün istifadəsinin təsirlərini axtardı.

Onlar nəticələrində daha intensiv tütün istifadəsinin ağciyər problemləri kimi, bir neçə bilinən təsirləri əldə etdiklərindən, tədqiqat komandası yanaşmalarının düzgün olduğunu gördü. Onlar həmçinin intensiv tütün istifadəsinin üz dərisinin yaşlanmasına maraqlı potensial təsirini təyin etdilər.

Onlzrın nəticələri daha intensiv tütün istifadəsinin üz cəlbediciliyinə və qırışıqlıq miqdarına təsiri olduğunu sübut edir. Bu tütün istifadəsindən imtina edilməsinə təşviq etmək üçün və ya ən mühümü istifadəyə başlamamaq üçün səbəb ola bilər.

Yanaşmanın doğru olduğunu bildikdən sonra, bu yanaşma spirtli içkilərin təsirinin də araşdırılmasında istifadə oluna bilər.

Tədqiqata rəhbərlik edən Louise Millard, Bristol Tibb Məktəbinin vitse-kanslerinin elmi işçisi Əhali Sağlamlığı Elmləri (ƏSE) bildirib: “Sağlamlıq problemlərinin səbəblərini və intensiv siqaret istifadəsinin təsirlərini araşdırmaq üçün yeni yanaşma təklif etdik. İstifadə olunan tütün miqdarından asılı olaraq, təsirlərin dəyişə bilmə ehtimalını öyrənmək üçün, minlərlə nümunəni araşdırdıq. İntensiv tütün istifadəsinin ağciyər problemləri kimi, bilinən təsiri ilə yanaşı, üz dərisinin qocalmasında da təsiri olduğunu təyin etdik.”

Mendelian randomizasiyası, risk faktorları və sağlamlıq göstəriciləri arasındakı əlaqəni başa düşməyə kömək etmək üçün, bir insandakı DNT dəyişikliklərindən istifadə edir. Bu metodda  istifadə edilən tütünün miqdarı sağlamlıq nəticələrinə təsir edir.

Onların nəticələrində daha intensiv tütün istifadəsinin ağciyər problemləri kimi, bir neçə bilinən təsirləri əldə etdiklərindən, tədqiqat komandası yanaşmalarının düzgün olduğunu gördü. Onlar həmçinin intensiv tütün istifadəsinin üz dərisinin yaşlanmasına maraqlı potensial təsirini təyin etdilər. Şəkil istifadəyə açıqdır.

Əgər genetik dəyişikliklər nəticəyə başqa yollar ilə də təsir edirsə Mendelian randomizasiyası qeyri-obyektivdir. Bu problemi aradan qaldırmaq üçün tədqiqat komandası əlavə informasiya əlavə edib - intensiv tütün istifadəsinin təsirləri ancaq istifadəçinin özündə baş verə bilər. Heç vaxt tütün istifade etməyən və edənləri ayrılıqda test edərək, genetik dəyişikliyin tütün istifadəsi və ya başqa vasitə ilə nəticəyə təsir etdiyini qiymətləndirə bildilər. Əgər təsiri qismən də olsa tütün istifadəsinin intensivliyindən asılı olarsa, tədqiqatçılar təsirin heç vaxt istifadə etməyənlərə görə fərqli olacağını gözləyirlər. Bu da tütün istifadəsinin səbəbli şəkildə nəticəyə təsiri olduğunu göstərir.

Növbəti mərhələ, tütün istifadəsinin insan görünüşünə təsiri etdiyinin vurğulanmasının bunun qarşısını almağında effektiv yol olub olmadığını öyrənməkdir.

Xülasə: MR-pheWas təbəqələşmə və qarşılıqlı əlaqə ilə: Tütün istifadəsinin intensivliyinin təsirlərini araşdırarkən, üz dərisinin yaşlanmasına təsiri olduğu müəyyənləşdirildi.

Mendelian randomizasiyası(MR), məruz qalmanın nəticəyə təsirini qiymətləndirmək üçün hazırlanmış yanaşmadır. Gene-by-environment (GxE) tədqiqat işi, genetik xarakteristikaların marağın doğurduğu təsirlərdən başqa yollarla nəticəyə təsir edib-etmədiyini təyin edir(üfüqi pleiotropiya). MR phenome-wide-association studies( MR-pheWAS) məruz qalmanın təsirlərini araşdırır. Bu araşdırma Britaniya Biobank- ında  PHESENT paketindən istifadə etməklə aparıla bilər. Bir sıra experimental yoxlamalardan sonra, MR-pheWAS və GxE qarşılıqlı təsirini birləşdirən yeni GxE yanaşmasını təqdim edirik. Bu metodun məqsədi üfüqi pleitropiyanın araşdırılması zamanı məruz qalma təsirinin mövcudluğunu

müəyyənləşdirməkdir. Biz intensiv tütün istifadəsinin təsirlərinin mövcudluğunu, heç vaxt tütün istifadə etməyən və istifadə edənləri ayırmaqla test edirik. Əgər genetik variant tütün istifadəsinin intensivliyi ilə əlaqəlidirsə(istifadəsi ilə deyil) və bu variant tütün qəbulu vasitəsi ilə nəticəyə təsir edirsə(qismən də olsa), bu təsirin tütün istifadə edən və etməyənlərin arasında fərqli olmağını gözləyirik. Britaniya Biobankında, tütün istifadə edənlər və etməyənlərin arasında, istifadənin intensivliyinin təsirinin olmasını yoxlamaq üçün PHESANT-da rs16969968 genetik variantdan istifadə etdik. Nəticələri heç vaxt tütün istifadə etməyən və edənlərin arasındakı qarşılıqlı əlaqəyə əsasən sıraladıq. Ağciyərə zərərli olan təsirləri daxil olmaqla, tütün istifadəsinin intensivliyinin əvvəl təsbit edilmiş təsirlərini qeydə aldıq. Yeni nəticələrdə intensiv tütün istifadəsinin üz dərisinə mənfi təsirləri olduğu təyin olundu. Biz GxE MR-pheWAS üsulundan, məruz qalmanın potensial effektlərini təyin etmək,eyni zamanda üfüqi pleitropiya səbəbi ilə nəticələrin qeyri-obyektiv ola biləcəyini dəyərləndirmək üçün necə istifadə oluna biləcəyini nümayiş etdirdik.

Tütün məmulatlarının intensiv istifadəsi, üz dərisində yaşlanma problemlərinə səbəb ola bilər.